Een relatie opbouwen met vluchtelingen

Je wilt een relatie opbouwen met een vluchteling in jouw omgeving. Dit kan een uitdaging zijn door taal- en cultuurverschillen, zeker in de eerste fase. We helpen je graag op weg.

Hoe bouw ik een relatie op?

 1. Kennismakingsbezoek.

Spreek met een vluchteling af bij hem thuis op visite te komen. Check voor de afspraak of de ander nog rekent op je komst. Bij een asielzoekerscentrum is dat nodig, anders kun je niet naar binnen. In de wijk kun je gerust spontaan op bezoek, dat is in niet-westerse culturen heel gewoon.

Je kunt samen thee drinken en over luchtige onderwerpen praten. Vraag niet door als je geen antwoord krijgt op een vraag. Sommige vragen worden vaak gesteld en vanuit wantrouwen of de directheid vindt men het moeilijk om hier antwoord op te geven. Vraag ook niet naar de oorlog of vluchtreden. Dat houdt hen toch al dag en nacht bezig. Afleiding doet hen goed. Vraag bijvoorbeeld: “Hoe was het leven daar?” “Wat vond je mooi in het land?”.

> Tip: Gave heeft diverse materialen beschikbaar voor je bezoek. Neem bijvoorbeeld een welkomsttasje mee of maak gebruik van gesprekskaarten, hier in de webshop te bestellen.

2. Voortzetting kennismaking

Ga regelmatig bij de vluchteling op bezoek. Praat over onderwerpen als je woonplaats, familie, cultuur en geloof. Stel geen persoonlijke vragen. Wees voorzichtig met gevoelige onderwerpen als geloof en politiek, geef hier geen mening over. Probeer de ander niet te veranderen, bijvoorbeeld door te vertellen hoe Nederlanders dingen aanpakken.

3. Bezoek bij jou thuis

Nodig de vluchteling nu eens bij je thuis uit. Eventueel kun je de vluchteling en zijn of haar familieleden ophalen. Je kunt gezellig koffie drinken of samen eten. Zie de pagina ‘Vluchtelingen aan tafel’.

4. Laagdrempelige kerkactiviteit

Nodig jouw contact uit voor een activiteit van de kerk. Denk aan een huiskring, sing-in of maaltijd bij een ander gezin. Christelijke vluchtelingen kun je prima uitnodigen voor een kerkdienst. Haal de vluchteling eventueel thuis op. Zing een lied in de eigen taal van vluchtelingen, zorg voor vertaling of organiseer een speciale kerst of paasviering.

5. Leuk uitje samen

Neem je contact mee naar bijvoorbeeld een rommelmarkt, speeltuin, picknick of verjaardag. Vertel over grappige en bijzondere Nederlandse gewoonten en gebruik het uitje als leermoment voor jullie beiden. Probeer te ontdekken wat de vluchteling vreemd vindt, kijk met zijn ogen. Zie voor advies de pagina ‘Een dagje uit met vluchtelingen’.

6. Vrijetijdsbesteding

Doe samen iets actiefs of creatiefs. Vraag de vluchteling mee bij jouw sport of hobby. Denk aan voetbal, naaien of geef fietsles.

7. Doe mee met de vluchteling

Ga met de vluchteling mee naar zijn taalles, werk of kerk. Help de ander thuis met zijn taallessen. Zie voor advies de pagina ‘Taalondersteuning geven’.

8. Kook en eet samen

Maak samen eens een Nederlands gerecht en een andere keer een ‘wereldgerecht’.

“Het belangrijkst is om de liefde van de Heere Jezus te brengen door je houding.”

Waar lopen vluchtelingen in Nederland tegenaan?

• Psychische problemen: door gebeurtenissen uit het verleden, de nieuwe omgeving en onzekere toekomst. Denk aan trauma’s, depressie, angst en stress.
• Werkeloosheid: vluchtelingen verwachten meteen aan het werk te kunnen, dat blijkt niet zo te zijn.
• Het leren van de taal: veel vluchtelingen worstelen hiermee, door leeftijd, analfabetisme, weinig onderwijs, psychische klachten of het andere taalsysteem.
• Onbekendheid met het systeem: vluchtelingen kennen de procedures niet en komen in de problemen. Denk aan belastingaangifte, studiefinanciering, DigiD, DUO etc.
• Zelfstandigheid: onze cultuur is gericht op het individu. Vluchtelingen zijn gewend in hun eigen cultuur sterk op hulp van anderen te leunen. In Nederland wordt verwacht dat zij zelf hun zaken regelen.
• Vrijheid: veel vluchtelingen komen uit een land met veel restricties, in Nederland zijn alle grenzen weg. Het is voor hen lastig hiermee om te gaan, vooral voor jongeren.
• Cultuurverschillen: de verschillen tussen de Nederlandse westerse cultuur en de niet-westerse cultuur van veel vluchtelingen is groot. Een paar voorbeelden:
• Eenzaamheid: Nederlanders zijn gericht op het individu. Vluchtelingen komen uit een wij-cultuur, veel gebeurt samen. Familie en vrienden missen zij vaak.
• Omgangsverschillen: vluchtelingen eren hun gasten met voedsel, Nederlanders met een ‘gezellig gesprek’.
• Taakgerichtheid: relaties zijn voor vluchtelingen belangrijker dan taken.
• Openheid: vluchtelingen komen uit een schaamtecultuur. Zij verbergen gevoelens en gedachten of communiceren deze indirect. Nederlanders zijn erg open en direct.
• Status: in een niet-westerse cultuur is status belangrijk. In Nederland wordt een directeur niet heel anders behandeld dan een werknemer.

Belangrijke tips voor het contact

• Ontmoet als man alleen een man (met zijn gezin), en als vrouw alleen een vrouw (met haar gezin). Dit voorkomt culturele misverstanden en vrouwen zullen zich vrijer voelen.
• Verdiep je in het herkomstland: Weet wat er gaande is en ken de verschillende religieuze en etnische groepen en talen.
• Wees sensitief voor de cultuur van de ander, probeer miscommunicatie te voorkomen. Volg bijvoorbeeld onze e-learning ‘In contact met vluchtelingen.’
• Spreek bij voorkeur Nederlands, dat helpt de vluchteling bij het leren van de taal. Praat duidelijk en niet te snel. Engels of Frans kan eventueel ook.
• Toon begrip en heb geduld. Gun de ander de tijd en blijf bij zijn tempo. Veel dingen die wij gewoon vinden zijn voor vluchtelingen nieuw en vreemd. Leg veel uit, denk aan verschillen in cultuur en communicatie.
• Stel niet te veel vragen en wees niet nieuwsgierig naar het verleden. Toon wel belangstelling wanneer de ander er zelf over begint.
• Kleed je netjes: geen korte broek als man en geen blote armen en benen als vrouw. Dit zorgt voor een comfortabele en laagdrempelige sfeer. Toon nooit je schoenzolen, dat is een belediging in oosterse landen.
• Leer wat van hun taal: je toont hiermee interesse en waardering voor hun afkomst.
• Bied praktische hulp bij het leren leven in Nederland. Denk bijvoorbeeld aan geldbesteding of studiekeuze. Leer vluchtelingen zelf dingen te regelen. Voorkom verkeerde verwachtingen door van alles voor de ander te kopen.
• Voor moslims geldt: varkensvlees en alcohol zijn verboden. Ook christenen uit moslimlanden zijn dit meestal niet gewend.
• Besef dat veel verhalen van vluchtelingen niet kloppen. Accepteer dat dit zo is, laat leugens geen barrière zijn om een relatie op te bouwen.
• Neem niet alles letterlijk: ja betekent soms nee en andersom. Drie keer nee betekent echt nee. Bied eten dan ook vaker aan, het is een culturele gewoonte om eerst te weigeren maar het wel te willen.
• Maak gebruik van social media om contact te houden. Veel communicatie vindt plaats via WhatsApp en Fiber (een soort Skype).

Hoe breng ik het evangelie dichtbij?

• Leer de ander kennen: bied liefde en vriendschap en help hen in hun omstandigheden.
• Kies bij voorkeur voor 1-op-1 contact. Persoonlijk contact voelt veiliger en gaat vaak dieper.
• Bid met en voor de ander!
• Stel de Bijbel en de persoonlijke relatie met Jezus centraal. Getuig wat jouw geloof voor je betekent.
• Organiseer activiteiten, speciaal voor mannen, vrouwen of kinderen.
• Laat het voorbeeld van Jezus zien in je houding, woorden en gedrag.
• Val andere kerken en christenen niet af.
• Lees samen de Bijbel, laat deze spreken en stel vragen. Kies voor een Bijbel in de eigen taal. Leg jouw Bijbel nooit op de grond!
• Ga het geloofsgesprek aan. Geloof is bij vluchtelingen verweven met hun dagelijks leven, dus dit vinden zij heel normaal. Toon interesse en spreek niet negatief over hun geloof. Zoek en benoem overeenkomsten en sluit aan bij de ander.
• Nodig bevriende vluchtelingen uit voor een kerkdienst of viering in je eigen gemeente. Zorg voor een goede vertaling en zing eens een lied in hun taal.
• Breng geïnteresseerde vluchtelingen in contact met een kerk of christen uit de eigen taalgroep. Zie bijvoorbeeld het document anderstalige kerkdiensten.
• Wees een familie voor nieuwe gelovigen!

Externe links

• Artikel De Correspondent: ‘Zeven dingen je moet weten om vluchtelingen te begrijpen.’