Dossieronderzoek jonge bekeerlinge

Een advocaat benadert ons met een wat ongebruikelijke vraag. Hij begeleidt een Afghaanse jongedame die in Nederland asiel heeft aangevraagd omdat ze christen is geworden. Maar… ze is dan nog maar tien jaar oud. 

Toegegeven: dit is ook voor ons nieuw. Nog niet eerder hebben we een asielaanvraag van zo’n jong kind meegemaakt. De raadsman vertelt ons dat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) lange tijd heeft geweigerd de asielaanvraag van Fatima* in behandeling te nemen. Uiteindelijk nemen ze een interview met haar af, maar haar aanvraag wordt afgewezen. De advocaat vraagt ons of wij eens naar deze zaak willen kijken.  

Geen eigen geloofskeuze

Eerst nemen we het dossier door. Het wordt ons al snel duidelijk dat de IND er bij voorbaat vanuit gaat dat Fatima vanwege haar jonge leeftijd geen eigen geloofskeuze kan maken. Volgens de IND kan dat pas als iemand (bijna) volwassen is.  

Uit het interview blijkt echter dat Fatima een zelfbewust meisje is. Ze weet wat ze wil en terugkeren naar de islam hoort daar duidelijk níet bij. Ze heeft meerdere initiatieven genomen om zich te verdiepen in het christelijke geloof. Toch vindt de IND het niet nodig dat ze daar meer over vertelt. Hoe kunnen we dit aanpakken?   

We besluiten eerst advies in te winnen binnen ons (internationale) netwerk. Het blijkt dat de IND helemaal niet mag aannemen dat er een minimumleeftijd is om een eigen geloofskeuze te maken. Integendeel: de IND had moeten onderzoeken hoever Fatima in haar ontwikkeling is.  

Omdat er nog geen onderzoek is gedaan, laten wij de rechtbank weten dat wij dat onderzoek wel willen doen. We krijgen toestemming en met positief resultaat. Toch wijst de IND de asielaanvraag van Fatima opnieuw af… Intussen horen we van de advocaat dat Fatima het psychisch heel zwaar heeft. 

Zaak voor de rechter

Weer wordt haar zaak voor de rechter gebracht met als gevolg dat de IND zijn werk moet overdoen. Deze keer neemt de IND wel een fatsoenlijk interview af. Het is indrukwekkend om te zien en te horen hoe overtuigend Fatima over haar christelijke geloof kan vertellen.  

Intussen zijn we echter al wel 2,5 jaar verder; zo lang duren de procedures bij de IND en de rechtbank. Hoewel de rechter tot spoed maant, duurt het nog ruim zes maanden voordat Fatima eindelijk haar verblijfsvergunning krijgt. Pas na meer dan vier jaar wordt aan Fatima eindelijk recht gedaan. 

Dossieronderzoek

De juridische afdeling van Gave onderzoekt jaarlijks zo’n tachtig tot negentig dossiers. Hiervoor worden we benaderd door de advocaat van de vluchteling of door een kerk of persoonlijk betrokkene die ons vraagt om mee te kijken naar de – vaak afgewezen – asielaanvraag. 

In de meeste gevallen zien we ondermaats werk bij de IND, maar soms ook bij de advocaat. Bij dertig procent van de dossiers weet de asielzoeker zelf te weinig te vertellen over zijn bekering en zijn nieuwe geloof. En heel soms zien we een bijzonder verhaal ook terugkomen in een ander dossier; dan is het wel duidelijk het verhaal niet klopt. Gave kent meerdere advocaten die (bekeerde) asielzoekers goed kunnen bijstaan. Onze juridische afdeling helpt u graag verder. 

Bekeringen 

Er zijn geen officiële cijfers bekend van asielaanvragen vanwege bekering. Uit ervaring weten we dat het er wel honderden per jaar zijn. De meeste bekeringen vinden plaats bij Iraniërs, gevolgd door Afghanen en Irakezen. 

Risico 

Vrijheid van godsdienst geldt ook voor kinderen. Als zij van geloof veranderen en daardoor gevaar lopen in het land waar ze vandaan komen, moeten ze ook asiel kunnen krijgen. Maar het risico bestaat dat ouders, van wie de asielaanvraag is afgewezen, hun kinderen ‘naar voren schuiven’ om alsnog asiel te krijgen. Dit kan een zware last op de schouders van het kind leggen. Gave ondersteunt daarom alleen een asielaanvraag, als duidelijk blijkt dat het kind echt een eigen geloofskeuze weet te maken. 

Wachttijd 

De wachttijd voordat een asielaanvraag in behandeling wordt genomen liep de afgelopen jaren op tot meer dan twee jaar. Dit kwam door grote achterstanden bij de IND. Op dit moment nemen de wachttijden weer toe tot negen maanden of zelfs een jaar. 

Proceduretijd 

Wanneer de asielaanvraag in behandeling wordt genomen, start de procedure en daarmee de proceduretijd. Een asielprocedure neemt soms ook een jaar in beslag. Als er na afwijzing een beroepsprocedure wordt gestart, kan er nog een jaar bijkomen. 

Tekst: Marnix Visscher – jurist bij Gave

Artikel is gepubliceerd in Weergave 3 2022

*Vanwege privacy is gekozen voor een andere naam en een foto uit het archief. Het meisje op de foto heeft geen enkele relatie met dit verhaal.