Schuilen bij God en bij mensen
Tot voor kort was het leven van Victoria nog overzichtelijk en goed. Samen met haar man Andrii en zoontje Leon woonde ze in Marioepol waar ze zendingswerk deden voor Jeugd met een Opdracht (JmeO).
“We werkten in de stad onder creatieve jongeren. Ik ben grafisch vormgever en illustrator en mijn man is skateboarder. Hij heeft voor de jongeren daar een overdekt skatepark opgezet”, blikt ze terug op hun leven in Marioepol in het oosten van Oekraïne. Maar de recente Russische inval zette het leven van dit jonge gezin volledig op z’n kop.
De eerste avond van de oorlog ontplofte er een raket vlakbij hen. “We waren al wel gewend aan explosies vanwege de gevechten die er sinds 2014 in onze regio waren, maar niet zo dichtbij!” Ze besloten dan ook de eerstvolgende gelegenheid te pakken om het gebied te verlaten en een veiliger onderkomen te zoeken. “We namen de trein van 1 uur ‘s nachts. Dit bleek achteraf ook de laatste optie te zijn, omdat de spoorrails daarna werden vernield.”
Veiligheid zoeken
Ze reisden naar de JmeO-basis in het westelijker gelegen Ternopil en werkten hier mee als vrijwilligers. “In Ternopil is het nog relatief rustig, maar ook daar klinkt regelmatig het luchtalarm. Dan schuilen we in de kelder waar het veilig is. Maar we hebben ook onze verantwoordelijkheid voor ons zoontje en willen dat hij veilig is.” Daarom stapte ze met de toen 3-jarige Leon in één van de auto’s die goederen uit Nederland had gebracht. Haar man Andrii bleef achter op de basis in Ternopil.
“We kwamen op 13 maart aan in Elburg, midden in de nacht. De volgende dag was Leon jarig en we vierden hier zijn vierde verjaardag. De chauffeur die ons naar Nederland heeft gebracht kwam ook langs en Leon mocht even op zijn motor zitten. Leon dacht dat dit hele avontuur speciaal voor zijn verjaardag was geregeld.”
“Leon dacht dat dit hele avontuur speciaal voor zijn verjaardag was geregeld.”
Ze wonen inmiddels twee weken bij een gastgezin in huis. “Ik ben daar blij mee, dat er een gezinsleven om me heen is. Dat is beter voor me dan om op mezelf te zijn, want dan gaan de gedachten met me aan de haal. Dan heb ik moeite om me te ontspannen en word ik overvallen door angst en paniekaanvallen.”
Culturele verschillen
De Nederlandse cultuur is een ‘belevenis’, zegt ze. “We proberen ons aan te passen. Overigens hebben we al in meer landen gewoond, waaronder in België en Duitsland, maar hier is het toch weer anders. De Oekraïense cultuur is heel warm. En we komen altijd te laat, terwijl de Nederlanders altijd op tijd zijn. Ook het eten is anders. Maar we leren van hen en kijken naar de positieve kant ervan. En omdat het misschien nog wel lang kan duren, wil ik ook de cultuur leren kennen.”
Als het gastgezin eigen activiteiten heeft of bezoek, dan gaat zij met haar kind naar buiten. “Dan gaan we even de natuur in of iets leuks doen samen. Ik probeer het ook voor hem zo normaal mogelijk te laten zijn.” Het valt haar echter wel zwaar om de zorg voor haar zoontje nu alleen te moeten dragen. “Mijn man en ik waren als een team en zorgden altijd samen voor hem. Nu er meer structuur is gekomen, gaat het al wel veel beter, maar Leon moet nu bijvoorbeeld weer erg wennen aan de zomertijd.”
Hoe veilig ze hier ook is, de oorlog blijft echter constant in haar gedachten. “Ik maak me zorgen om mijn man. En ik heb continu verdriet, vooral als ik foto’s zie uit de goede tijd.” Pijnlijke herinneringen komen ook boven door simpele dingen zoals het afwassen van de drinkfles van haar zoontje. “Dan denk ik terug aan de winkel waar ik die kocht. Maar alles daar is nu weg. Alles is verbrand.”
Schuilen bij God
In deze onzekere en moeilijke tijd ervaart Victoria veel steun aan haar geloof. “Mijn geloof is nu echter. Ik ervaar ook meer vertrouwen, bijvoorbeeld als ik kijk hoe God mensen op mijn pad heeft gebracht waardoor ik hier naartoe kon vluchten. Ik leer ook mijn emoties zoals boosheid en haat bij Hem te brengen. Ik vertel Hem alles wat ik voel; Hij is mijn veilige schuilplaats. Mijn relatie met God is nu intenser en sterker geworden. En dat hoor ik ook van meer mensen: zelfs ongelovigen zeggen dit.”
Waar Victoria in deze tijd vooral behoefte aan heeft is begrip en ondersteuning. “Dat ervaar ik nu ook al veel.” Ook vertelt ze dat Oekraïners die nu in Nederland zijn graag willen werken. “De meesten houden er niet van om stil te zitten en niets te doen. Laat ons iets doen, al is het auto’s wassen.” Zelf hoopt ze binnenkort voor een bedrijf aan de slag te gaan als grafisch vormgever.
Maar hoe goed ze het hier ook heeft, toch blijft het verlangen naar terugkeer naar haar thuisland groot. “Alle Oekraïners willen het liefst zo snel mogelijk teruggaan. We wachten op het goede nieuws van vrede. Want we zijn hier fysiek wel veilig en hebben een dak boven ons hoofd, maar het huis dat we nu hebben is niet ons thuis.”
Tekst: Anna Klappe
Foto: Benthe Klappe
Dit interview is gedeeltelijk gepubliceerd in Weergave 2 (juli 2022). We sturen graag een exemplaar van deze Weergave toe om te geven aan iemand die contact heeft met Oekraïense vluchtelingen. Je kunt dit aanvragen via secretariaat@gave.nl.
Heb je zelf nog geen abonnement op ons gratis magazine Weergave? Vul dan hieronder je gegevens in.
