Langdurig wachten op een status 

Vluchteling zijn in Nederland, hoe is dat? Twee mannen vertellen over hun tijd van wachten in een Nederlandse opvang en wat die onzekerheid met hen doet. George (38) en zijn gezin worden met de dood bedreigd door hun streng-islamitische familie. Ze besluiten te vluchten en komen bij toeval in Nederland terecht. Yousef (52) vluchtte voor oorlogsgeweld in zijn land. Zijn gezin bleef achter in de hoop dat ze later zouden kunnen komen. “Vluchten was risicovol, maar blijven ook. Het was kiezen tussen twee kwaden.”  

Yousef wordt in Nederland opgevangen in een groot tentenkamp zonder enige vorm van privacy. “Het was druk en rumoerig. Je hoorde alles, zelfs de toiletgang”, blikt hij terug. Tussen die honderden vreemdelingen mist hij zijn gezin. Bovendien duurt de procedure lang. In ruim anderhalf jaar tijd verhuist hij vervolgens acht keer naar een andere opvanglocatie. 

 George en zijn gezin blijven ruim anderhalf jaar in het aanmeldcentrum in Ter Apel. “Ik zag andere vluchtelingen komen en weer gaan, maar wij bleven maar wachten. Er zat geen beweging in”, zucht hij. Het zorgt voor veel spanning en slapeloosheid. Tot overmaat van ramp ontdekt hij dat de geheime dienst hen zelfs in Nederland op het spoor is. Dit verlamt hem. “Ik werd er moe van en besefte: waar ik ook in de wereld ben, ik ben overal onveilig. Ze weten me altijd te vinden.” 

Elke dag hetzelfde 

Yousef raakt door de onzekerheid en het gemis van zijn familie gedeprimeerd. “Elke dag liep ik naar de balie om te kijken of er post was van de Immigratie- en Naturalisatiedienst. Verder had ik niets te doen. Ik wachtte maar totdat de dag voorbij was. En de volgende dag was precies hetzelfde”, beschrijft hij deze periode. 

“Ik begon me op zeker moment af te vragen, waarom ik eigenlijk gevlucht was. Het was in mijn land niet gemakkelijk, maar hier ook niet.” Na verloop van tijd wilde Yousef ook geen contact meer met zijn familie. “Wat moest ik vertellen? Ik voelde me een loser. Bovendien kreeg ik een schuldgevoel: wat had ik mij en mijn gezin aangedaan? Je ziet gewoon geen licht aan de horizon.” 

Tijd doden 

Om de tijd te doden, besluit Yousef de Nederlandse taal te leren. “Maar het lukte me niet goed om het in me op te nemen. Mijn hoofd zat vol.” Omdat hij goed Engels spreekt, biedt hij aan om te tolken en gaat bijvoorbeeld met vluchtelingen mee op doktersbezoek. Ook kan hij op sommige azc’s naar een locatie buiten de opvang waar activiteiten worden aangeboden. “Dan heb je iets te doen en krijg je weer wat lucht.” 

Uitnodiging voor kerkdienst  

George, die gematigd moslim is, wordt door een christen uitgenodigd voor een kerkdienst en besluit te gaan. “Dan was ik er tenminste even uit.” Hier krijgt hij een Bijbel in zijn eigen taal en gaat erin lezen. “Ik voelde liefde voor de Bijbel, maar begreep niet alles. Ook worstelde en twijfelde ik en dacht: gebed is nooit genoeg.”  

Als hij met zijn gezin naar een ander azc verhuist, komt hij in contact met een gelovige die hem bijbelstudie geeft. Stap voor stap krijgt hij het Evangelie uitgelegd en begint het beeld van de liefdevolle Vader te begrijpen. “Ik ben zelf vader en heb ook kinderen. Bovendien zag ik verschil in gedrag; moslims waren niet altijd te vertrouwen, christenen wel. Ik zag Christus door hen heen.” 

Verandering in gedrag 

In het azc kan hij niet vrij over zijn nieuwe geloof praten, maar zijn omgeving merkt de verandering in zijn gedrag. “Ik ben rustiger en liefdevoller geworden. Voorheen rookte en dronk ik veel. Dat doe ik nu niet meer en ik slaap weer goed. Ik heb geen slaapmedicatie meer nodig.”   

Dan klaart zijn gezicht op en zijn ogen beginnen te stralen. “Mijn angst en zorgen zijn weg. De liefde van Christus geeft een goed gevoel. Dat wil ik iedereen vertellen!” Zijn situatie is echter nog steeds onzeker; de kans bestaat dat hij met zijn gezin wordt teruggestuurd naar hun land van herkomst. “Maar ik ben niet bang meer. Ik weet dat mijn toekomst veilig is in Gods hand.” 

Tekst: Anna Klappe
Foto’s: Marit Anker 

Nieuwsgierig geworden hoe het met Yousef verder is gegaan, waar zijn gezin is hoe hij zijn dagen nu doorkomt? Lees Yousefs verhaal hier verder. 

*Yousef en George willen niet herkenbaar zijn. Daarom gebruiken we schuilnamen en foto’s die geen verband houden met hun situatie.