Vluchtverhaal van Nawid uit Afghanistan
Zestien jaar is Nawid als de Afghaanse hoofdstad Kaboel in handen van de strengreligieuze taliban valt. Hij heeft dan al veel ellende meegemaakt in zijn nog jonge leven en besluit in zijn eentje het land te ontvluchten.
“Toen ik twee jaar oud was werden mijn moeder en een broer door de taliban vermoord”, begint Nawid. Een aantal jaren later werd een aanslag door de taliban op het gezin voorkomen. “De dader werd opgepakt, maar vanuit de gevangenis werden we alsnog door hem bedreigd. Het jaar daarop werd ons huis geraakt bij een aanval; hierbij kwamen mijn vader en drie van mijn broers om het leven.” De jonge Nawid bleef als wees achter bij zijn stiefmoeder en zussen.
Op de vlucht
Als de hoofdstad op 15 augustus 2021 wordt ingenomen door de taliban, besluit de dan 16-jarige Nawid het land te verlaten. Alleen. “Ik reisde naar Iran en daarna naar Turkije. Met hulp van smokkelaars had ik zo nu en dan vervoer. Maar dikwijls moest ik ook grote afstanden lopen, soms zelfs dagenlang achter elkaar”, vertelt hij.
“Dikwijls moest ik ook grote afstanden lopen, soms zelfs dagenlang achter elkaar.”
“Bij de Griekse grens klommen we als groep over een hek met prikkeldraad, terwijl er door de Turkse politie op ons werd geschoten. Dat was heel eng, maar we werden gelukkig niet geraakt. In Griekenland behandelde de politie de vluchtelingen erg slecht. Zij schoten gericht en gebruikten geweld. Ook werden mobieltjes kapotgemaakt en sommigen moesten hun kleren afgeven. Dat was beschamend.”
Honger en dorst
Vervolgens loopt Nawid tien dagen door Griekenland; in de nacht om niet gezien en opgepakt te worden. Om naar Italië te over te steken, verstopt hij zich onder een vrachtwagen die op de veerboot gaat. Een overtocht van zeventien uur volgt, terwijl Nawid nog steeds onder de vrachtwagen schuilt. “Al die tijd had ik geen eten en drinken en geen gelegenheid om naar de wc te gaan.”
Als de veerboot aanmeert aan de kade, rijdt de vrachtwagen vervolgens een uur lang over een slecht wegdek. “Dat deed veel pijn en mijn gezicht werd helemaal zwart van alle roet en olie. Ik bad om hulp en vijf minuten later stopte de wagen waarna ik mezelf kon bevrijden. Daarna rende ik naar de zee om een duik te nemen en me op te frissen. Ook plukte ik druiven uit een tuin tegen de honger en dorst.”
Aankomst Nederland
Dankzij hulp van vrienden van zijn broers kan Nawid vanuit Italië per trein verder reizen naar Frankrijk en België. Begin oktober komt hij, na bijna twee maanden onderweg te zijn geweest, in Nederland aan waar ook een broer van hem woont die al eerder was gevlucht. “Ik was blij hem weer te zien na twee jaar. Maar hij is mentaal niet in orde. In 2018 is hij tijdens een gevecht in zijn voet geschoten, sindsdien is hij snel geïrriteerd”, merkt Nawid.
“Ik had honger, maar ik durfde niet meer te vragen. Ik sprak ook de taal niet.”
Bij de opvang in Ter Apel is het erg druk, maar voor Nawid is er een kamer met een bed. En elke dag krijgt hij één maaltijd. “Dit was niet veel en ik had honger, maar ik durfde niet meer te vragen. Ik sprak ook de taal niet”, blikt hij terug. “Deze eerste dagen waren erg moeilijk. De IND stelde me ook lastige vragen. Ze vroegen of ik een terrorist was. Maar dat is onzin! Ik ben gewoon een minderjarige jongen die zich niet veilig voelt in eigen land.”
Bewijs aanvoeren
Omdat hij een alleenstaande minderjarige asielzoeker is, krijgt hij een voogd en mentor toegewezen. Zij helpen hem met veel zaken, waaronder de asielprocedure. Helaas blijkt er een fout in zijn geboorteaangifte te zitten en omdat zijn ouderlijk huis is afgebrand, heeft Nawid ook geen andere papieren of bewijzen bij zich. Intussen wacht hij nu al acht maanden op duidelijkheid.
“Dat duurt lang. Ik maak mij ernstig zorgen over mijn achtergebleven familie. Mijn stiefmoeder en zussen moeten dagelijks voor hun veiligheid verhuizen. Kortgeleden nog is een familielid van mij opgepakt door de taliban. Hij kreeg een week lang zware straffen en is ondervraagd. Oudere familieleden hebben hem vrijgekocht en hij kreeg het advies om ook het land te verlaten.”
Studeren
Nawid verblijft nu in een asielzoekerscentrum. De eerste weken deelt hij zijn kamer met een landgenoot. “Een volstrekt onbekende, maar we konden wel samen praten. Nu heb ik deze kamer voor mij alleen.” Elke dag gaat hij naar school om Nederlands te leren. “Ik hoop uiteindelijk arts of ingenieur te worden; ik wil graag anderen helpen. Maar door alle gebeurtenissen en onzekerheid heb ik veel stress en moeite met concentreren. Door naar muziek te luisteren, probeer ik me af en toe een beetje te ontspannen. Of ik ga een balletje trappen; soms schop ik echt hard om me af te reageren. In Afghanistan speelde ik bij een voetbalclub. Ik ben fan van Ronaldo.”
Veiligheid en verschillen
Nawid geniet van de veiligheid en vrijheid in Nederland. “Iedereen mag en kan hier werken of studeren; zelfs meisjes mogen naar school. En Koningsdag in april was heel leuk; het was erg gezellig op straat met veel dansen, drinken en feesten. Iedereen was vrolijk.”
Lastig vindt hij het verschil waarmee de Oekraïners die naar Nederland vluchten, worden behandeld. “Ze krijgen onderdak in huizen of hotels. En zij mogen werken; wij niet. Hierdoor kan ik ook geen geld verdienen om mijn familie te helpen. Ik begrijp niet waarom het verschil tussen hen en ons zo groot is. Is dat omdat wij moslims zijn? Of omdat wij niet uit Europa komen? Het is oorlog in Oekraïne, maar ook in Afghanistan. Het is overal ellende.”
Inmiddels al 40 jaar oorlog in Afghanistan:
1978 – staatsgreep en burgeroorlog met steun van Sovjet-Unie
1979 – Sovjet-Unie valt Afghanistan binnen
1989 – aftocht Sovjet-Unie, intern conflict gaat door
1994 – opkomst religieuze taliban
1996 – invoering sharia (Islamitische wetgeving)
2001 – steun internationale troepenmacht onder leiding van VS; start guerilla-oorlog
2009 – toename strijd taliban; extra troepen VS
2011 – dood Osama bin Laden
2014 – einde gevechtsmissie NAVO
2020 – vredesakkoord VS en taliban
2021 – vertrek VS-troepen, opmars taliban; val van Kaboel op 15-08-2021
Tekst: Anna Klappe
Beeld: Voor de veiligheid van achtergebleven familieleden wordt er geen afbeelding van Nawid gepubliceerd.
Dit interview maakt deel uit van een dubbelinterview dat gepubliceerd is in ons magazine Weergave 2 (juli 2022). Lees ook het bijbehorende vluchtverhaal van Ilya uit Oekraïne. We sturen graag een exemplaar van deze Weergave toe om te geven aan iemand die contact heeft met Oekraïense vluchtelingen. Je kunt dit aanvragen via secretariaat@gave.nl.
Heb je zelf nog geen abonnement op ons gratis magazine Weergave? Vul dan hieronder je gegevens in.
