Oekraïne brengt kerken dichter bij elkaar

De oorlog in Oekraïne brengt grote aantallen vluchtelingen op de been. Veel Nederlanders hebben hun hart voor hen wijd opengezet. Sommigen zelfs hun huis. Bovendien zorgt het er in enkele plaatsen voor dat kerkmuren ‘verdwijnen’, zoals bijvoorbeeld in Elburg.
“Het begon met een Oekraïense vrachtwagenchauffeur die was gestrand op een industrieterrein in Elburg”, vertelt Erik Schreurs over de betrokkenheid met de Oekraïense vluchtelingen. “We hebben geld voor hem ingezameld, zodat hij zijn gezin kon ophalen. Ook deden we een oproep voor goederen die we in zijn vrachtwagen konden laden.”
Hier werd goed gehoor aan gegeven en de plaatselijke betrokkenheid groeide snel, waardoor er tevens drie busjes mee op reis gingen. En daarna volgden er meer ritten, waarbij op de terugweg vluchtelingen plaatsnamen in de voertuigen. Voor deze vluchtelingen werd in de regio onderdak gezocht en ook daarin was de medewerking groot.
Samenwerking kerken en organisaties
In de oude Gelderse vestigingsplaats zijn nu zo’n veertig Oekraïners ondergebracht bij gastgezinnen, ongeveer tachtig mensen hebben onderdak gekregen op boerenerven in de regio en ruim honderd mensen hebben een plekje gevonden op twee campings in de buurt, schetst Erik de lokale situatie. “Er wordt hierbij veel samengewerkt. Zo is er een breed overleg met de gemeente en welzijnswerk en de kerken en er is contact met naastgelegen plaatsen zoals Oldebroek waar ook veel vluchtelingen zijn.”
Daarnaast lijken door de opvang van, en de zorg voor de Oekraïense vluchtelingen, ook de kerkmuren in de stad te verdwijnen. “Samenwerken tussen kerken is al sinds jaren een wens”, vertelt Erik die lid is van de plaatselijke Rafaël Gemeenschap. “Maar het bleef vaak bij alleen praten. Juist door deze vluchtelingencrisis is de onderlinge samenwerking eigenlijk versterkt.”
Gezamenlijke activiteiten
Zo werd er door de kerken een gezamenlijke gebedsdienst gehouden in de kerk van de Hervormde Gemeente, waarbij ook Oekraïners aanwezig waren en een tolk. De vluchtelingen zongen er tevens enkele liederen in hun eigen taal. Vervolgens werd het idee opgevat voor ontmoetingsmiddagen, zodat de Oekraïners elkaar, maar ook Nederlanders kunnen ontmoeten.
De Vrije Evangelische Gemeente (VEG) stelde hiervoor hun gebouw ter beschikking, terwijl de vrijwilligers uit de verschillende kerken helpen met koffie en thee zetten, vervoer van de Oekraïners en het toezicht houden op de kinderen die deze middagen volop samen kunnen spelen of knutselen. Intussen wordt een werkgroep gevormd die alle kerkelijke activiteiten gaat coördineren.
“Er gebeurt heel veel. Ik heb in twee weken tijd een heleboel nieuwe mensen leren kennen.”
“Er gebeurt heel veel. Ik heb in twee weken tijd een heleboel nieuwe mensen leren kennen”, vertelt Margriet Muurling van de VEG. Zelf bedacht ze om de vluchtelingen een starterspakket aan te bieden; een tasje met daarin wat basisproducten, zoals zeep, een tandenborstel en een handdoek. “Dit loopt nog steeds.”
Oekraïners in zondagse samenkomsten
Ook nodigde Margriet Oekraïners uit voor de zondagse samenkomsten van de VEG, waar haar man Durk voorganger is. Ruim tien gasten inclusief kinderen mochten ze de afgelopen twee weken in hun diensten verwelkomen. “De vertaling gebeurt met een app, maar dat is beperkt. Dan krijg je alleen de grote lijnen mee.”
De gemeenteleden reageren positief op de buitenlandse gasten. “De vluchtelingen zijn zo echt ‘onder ons’ en de gemeenteleden raken gemakkelijker met hen in gesprek. Het komt zo ook heel dichtbij. Ze maken kennis met een andere wereld en dit doet wat met hen. De meesten willen ook graag iets voor de vluchtelingen betekenen, soms heel praktisch zoals werk voor hen zoeken.”
Omgekeerd zijn de Oekraïners ook heel gastvrij, vertelt Margriet. “Dan komen ze ineens met koekjes en chocolaatjes aanzetten om je te bedanken. Het is heel bijzonder dat je vanuit nood en ellende toch gastvrijheid toont.”
Pastorale zorg bieden
Ze spreekt regelmatig met de vluchtelingen en hun gastgezinnen. “De Oekraïners zijn vrij open, maar ze hebben vaak pittige verhalen. Ook voor de gastgezinnen. Mijn man en ik gaan dan soms op bezoek en bieden een luisterend oor.” Om hierin beter toegerust te worden, gaat ze binnenkort samen met Erik Schreurs de training ‘Pastors voor Oekraïners’ volgen die Gave samen met Stichting Geloofsinburgering aanbiedt.
Voor de gastgezinnen heeft ze inmiddels, met behulp van informatie van de website van Gave, een flyer gemaakt om hen te informeren over de cultuur en gewoontes van Oekraïners. En binnenkort hoopt ze ook een Oekraïens/Russische versie te maken om de vluchtelingen te informeren over de Nederlandse eigenaardigheden. Om zo een brug te slaan tussen twee werelden en de vluchtelingen in het voor hen onbekende Elburg een beetje ‘thuis’ te laten voelen.
Wil je ook Oekraïense vluchtelingen pastoraal bijstaan? Meld je dan aan voor de gratis training ‘Pastors voor Oekraïners’.
Tekst en foto: Anna Klappe
Dit interview is gedeeltelijk gepubliceerd in Weergave 2 (juli 2022). We sturen graag een exemplaar van deze Weergave toe om te geven aan iemand die contact heeft met Oekraïense vluchtelingen. Je kunt dit aanvragen via secretariaat@gave.nl.
Heb je zelf nog geen abonnement op ons gratis magazine Weergave? Vul dan hieronder je gegevens in.